Wzrok niemowlaka to temat, który jest przedmiotem dyskusji nie tylko specjalistów i lekarzy, ale również rodziców. Jeden z najistotniejszych zmysłów człowieka musi w ciągu pierwszego roku przejść ogromne zmiany. Dziecko w życiu płodowym jest przecież przez kilka miesięcy przyzwyczajone do ciemnego środowiska. Narodziny są więc dla niego szokiem.
Z tego powodu częstą praktyką jest przygaszanie światła w momencie wyjścia dziecka z łona matki. Pozwala to zaoszczędzić mu i tak niemałego już stresu związanego z nagłą zmianą otoczenia. Dzięki takiemu zabiegowi wzrok niemowlaka szybciej oswaja się z nowymi warunkami i przyzwyczaja do światła, które panuje po drugiej stronie brzucha.
Tuż po narodzinach wzrok niemowlaka jest bardzo nieostry. Dziecko nie jest w stanie dojrzeć szczegółów, barw, kształtów, nie zauważa też, że wszystko wokół jest trójwymiarowe. Do tego jego oczy są zaczerwienione i opuchnięte, co jest całkowicie naturalnym zjawiskiem poporodowym.
Warto przy okazji dodać, że po przyjściu na świat każdy człowiek ma niebieski kolor tęczówek, który z biegiem czasu może zmienić się na zupełnie inny kolor. Nie ma się co przejmować także ewentualnym zezem, który również niejednokrotnie ma miejsce u tak maleńkich dzieci, by po jakimś czasie samoistnie ustąpić.
Jeśli chodzi o sam wzrok – noworodek widzi zatem raczej plamy niż ostre kształty, dostrzega zaledwie parę kolorów, najłatwiej zauważyć mu coś, co jest kontrastowe (np. połączenie bieli z czernią). Ponadto charakterystyczne jest to, że maluch nie jest w stanie dojrzeć tego, co jest na wprost, a jedynie to, co po bokach, najlepiej z odległości około 30 centymetrów. Taki stan utrzymuje się przez kilka tygodni – zazwyczaj około ośmiu.
Wzrok niemowlaka zmienia się po ukończeniu przez niego drugiego miesiąca. Oczy powoli dostosowują się do tego, co jest dookoła. Maluch zaczyna dostrzegać coraz więcej rzeczy, a wszystko to staje się z biegiem coraz bardziej wyostrzone. Typowe dla kolejnych miesięcy jest to, że dziecko zauważa szczegóły i często skupia się na jakichś drobnych elementach w zabawce, czyimś ubraniu czy na obrazku na ścianie.
Mimo tego, ze wzrok niemowlaka przechodzi niezwykle szybki rozwój w ciągu sześciu miesięcy po porodzie, to można również stymulować ten zmysł, poddając go seriom ćwiczeń. Specjaliści zalecają powieszenie obrazków nad łóżeczkiem lub zwyczajnych grzechotek czy karuzeli. Można również wyciąć kształty z papieru kolorowego, czyli np. trójkąt czy koło. Chodzi o coś, co dziecko będzie miało przed sobą i co przyciągnie jego uwagę, jednocześnie rozwijając zmysł wzroku.
Najlepiej wszelkie tego typu obiekty umieszczać w odległości nie większej niż 30 centymetrów, by wszystko można było dokładnie oglądać i zauważać. Po pewnym czasie maluch będzie umiał przez dłuższą chwilę wpatrywać się w wybrany punkt, co jest dowodem na kontrolowanie ruchów gałek ocznych przez mózg. Okolice drugiego miesiąca to również czas, gdy wzrok niemowlaka przestaje obejmować tylko to, co znajduje się na bokach, ale dochodzi widzenie centralne.
Dziecko powoli dostrzega kształty i rysy twarzy np. rodziców czy innych ludzi, którzy się nim zajmują. Trzeba pamiętać, by jednak nie przesadzić w kwestii ilości przedmiotów, zabawek i innych obiektów. Nadmiar bodźców szkodzi, dziecko może być niespokojne i zdezorientowane. Lepiej powoli, co jakiś czas, wieszać inną rzecz, a gdy bobas skończy 2 miesiące, można śmiało dać mu kolorowe zabawki, oczywiście odpowiednie dla dziecka na tym etapie rozwoju.
Zmiany, jakie wzrok niemowlaka przechodzi w pierwszych miesiącach, obejmuje nie tylko ostrość, ale także głębię. Maluch zaczyna dostrzegać, że świat jest trójwymiarowy. Umiejętność takiego widzenia kształtuje się przez kilkanaście tygodni i najczęściej w piątym miesiącu życia dziecko ma już ją opanowaną. Dużą zmianą jest również zauważanie wielu kolorów i odcieni.
Dwumiesięczny bobas – poza czernią i bielą – umie już dostrzec barwy czerwone i zielone. Miesiąc później widzi kolory żółte, a potem także niebieskie. Warunkiem jest jednak to, aby obiekty w tych barwach nie były zbyt małych rozmiarów. Trzeba przyznać, że wzrok niemowlaka, choć początkowo tak nieostry i słaby, bardzo szybko się poprawia.
Zmysł z każdym dniem rozwija się coraz mocniej, jednak największy i najszybszy progres ma miejsce w ciągu pół roku. Przez ten czas ostrość ulega kilkukrotnemu ulepszeniu. Oczywiście jeśli rodzic ma jakieś wątpliwości, a wzrok niemowlaka wzbudza jakiekolwiek obawy i podejrzenia, warto skonsultować sprawę z lekarzem pediatrą.
